သတၱ၀ါမ်ားႏွင့္ ေလာကဓာတ္ (Beings and Global Warming)

အဘိဓမၼာမွာ ကံ ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းတရားေလးမ်ဳိးက လူတစ္ေယာက္(၀ါ)သတၱ၀ါတစ္ဦး အသက္ ဆက္လက္ရွင္သန္ေန(Life Procession)ဖုိ႔ ေထာက္ပံ့ေပးထားတယ္လို႔ ငယ္ငယ္က ဖတ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
အဲဒီေလးမ်ဳိးကေတာ့....

၁။ ကံက ရုပ္ကုိ ျဖစ္ေစျခင္း

၂။စိတ္က ရုပ္ကုိ ျဖစ္ေစျခင္း

၃။ဥတုက ရုပ္ကုိ ျဖစ္ေစျခင္း ( ဥတုဇရုပ္)

၄။အာဟာရက ရုပ္ကုိျဖစ္ေစျခင္း ဟူသတတ္။

ဒီအေၾကာင္းေလးမ်ဳိးထဲက (၃)ျဖစ္တဲ့ ဥတုဇရုပ္က ကမၻာ့လူသားႏွင့္ သတၱ၀ါေတြကုိ ဘယ္လုိ အေၾကာင္းအက်ဳိး အေထာက္အကူျပဳၾကတယ္လုိ႔ ေဂေဗဒ(Ecology)သင္ခဲ့တုန္းက ေမးခြန္းတစ္ခုရင္တြင္းမွာ ျဖစ္ထြန္းခဲဖူးပါသည္။

“ဥတုရာသီ ေတာကုိမွီ၏”ဆုိတဲ့အတုိင္း ရာသီဥတုက ေတာေတာင္ကုိမွီရ၏။ ကမၻာ့လူသားမ်ားကလဲ ရာသီရာသီကုိ တဖန္ မီွေနရျပန္ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီဇင္ဘာလ၊၂၀၀၉ မွာ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံ၊ ၿမဳိ႕ေတာ္ ကြန္ပင္ေဟဂင္မွာ ကုလသမဂၢက ဦးေဆာင္တဲ့ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ ရာသီဥတုေျပာင္းျခင္း ညီလာခံကုိ က်င္းပခဲ့ၾကသည္ဟု မွတ္ထင္မိပါသည္။

ပ႒ာန္း ပစၥယနိေဒၵသ၊ ဥပနိႆယပစၥည္းမွာေတာ့ “ဥတု ေဘာဇနမၸိ ဥပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ” တဲ့။ ဆုိလုိခ်က္ကေတာ့ ရာသီဥတုကလည္း သတၱ၀ါတုိ႔အသက္ရွင္သန္ေရးမွာ အားႀကီးတဲ့မွီရာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာပါပဲ။ ဥတုရာသီေကာင္းမြန္လာလ်င္ အပူဓာတ္၊ အေအးဓာတ္မွ်တတာကုိ အမွီရၾကၿပီး အရြက္၊အပြင့္၊ အသီး ၊ အမွည့္ ၊ ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ အစာအာဟာရေတြလဲ ေကာင္းမြန္တဲ့ အဆီၾသဇာဓာတ္ကုိ ျဖစ္ေစပါသည္။ အသက္ရွည္ေစပါသည္။ ဒါေၾကာင့္လဲ “ သတၱ၀ါေတြဟာ အသက္ရွင္သန္ဖုိ႔ အစာအဟာရကုိ မွီေနၾကရတယ္(သေဗၺသတၱာ အာဟာရ႒ိတိကာ)”လုိ႔ အေျပာမ်ားေနၾကတာ ထင္ပါသည္။

အဂၤုတၱရနိကာယ္မွာ တရားမေစာင့္ေသာ မင္းမ်ဳိးအုပ္ခ်ဳပ္သူမွ စတင္၍ အိမ္ေရွ႕မင္း၊ မူးမတ္ ၊ အဲဒီမွတဆင့္ တုိင္းသူျပည္သားမ်ားက အဆင့္ဆင့္ တရားမေစာင့္ၾက၊ နတ္မ်ားက စိတ္ဆုိးၾက၍ ရာသီဥတုစတင္ေဖာက္ျပန္လာသျဖင့္ မွန္စြာမုိးမရြာ၊ ေျမဆီလႊာ မေကာင္း၊ ႏြယ္ခ်ဳိၾသဇာဓာတ္မ်ဳိးဆုတ္ယုတ္က်ဆင္း၊ ဓာတ္ႀကီးေလးမ်ဳိးနဲ႔ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့ သတၱ၀ါမ်ားရဲ႕ ကုိယ္ကာယက အားနည္းလာၾကသည္ဟုဆုိသည္။
ေျမဆီလႊာညံ့ဖ်င္းျခင္းေၾကာင့္ အာဟာရညံဖ်င္းလာျခင္း၊ လူသားအပါအ၀င္ သတၱ၀ါတုိ႔မွာလည္း အနာေရာဂါဆန္းျပားစြာေပၚလာျခင္း၊ အျပင္(ဗဟိဒၶ)ရုပ္ေၾကာင့္ အတြင္း(အဇၥ်တၱိက)ရုပ္မ်ားေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးမွဳ လြယ္ကူလာျခင္း၊ မဟာဘုတ္ ရုပ္ကုိ မွီ၍ေနေသာ နာမ္တရားတြင္ ေလာဘမီး၊ ေဒါသမီး၊ ေမာဟမီးမ်ား ပုိမုိႏွိပ္စက္လာၾကသျဖင့္ အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ဳိးဆက္စပ္လ်က္ရွိေသာနာမ္ရုပ္တုိ႔သေဘာမွာ အေတာမသတ္ႏုိင္ေတာ့ဘဲ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးမွဳ သံသရာလည္လ်က္ ျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။

လူတစ္ေယာက္မွာ ေနစဥ္နဲ႔အမွ် ကုိယ္တြင္းမွာ အပူအေအးမမွ်တျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင္းျဖစ္ေစ၊ အနာေရာဂါ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးႏွိပ္စက္ခံေနၾကရပါသည္။ ထုိ႔အတူပဲ ကမၻာႀကီးကလဲ ဒီလုိပါပဲ။ ကမၻာႀကီးကုိ ဂူဂယ္အာ့(Google Earth)ကေန ႏွဳိင္းစာယွဥ္ၾကည့္လ်င္ကား လူတုိေနထုိင္ရာ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ ေျမပုံကုိ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ လက္ ေျခ ဦးေခါင္း အစိတ္အပုိင္းမ်ားကဲ့သုိ႔ တစ္စိတ္စီ ရွာေဖြၾကည့္ခဲ့ရပါသည္။ ျမန္မာျပည္ေျမပုံကုိ ရွာေတြ႔ဖုိ႔အေရး လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ပုံခုံးေပၚက ေပြးကြက္တစ္ကြက္ကုိ ရွာေနသလုိျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ထုိေျမပုံေပၚရွိလူသားမ်ား၏အရြယ္ပမာဏသည္ကား လူ႔ခႏၶာေပၚက မျမင္ရတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပုိးမွ်ေလာက္သာသာျဖစ္ေနေတာ့သည္။

ေနစဥ္နဲ႔အမွ် မတူညီတဲ့ ကမၻာ့အစိတ္အပုိင္းမ်ားတြင္ အပူအေအး မမွ်တျခင္း၊ အစာအာဟာရ ၊ မုိးေခါင္ေရရွားျခင္း စတဲ့သဘာ၀ရာသီေဘးဒဏ္ကုိ ခံေနစားေနၾကရပါတယ္။ အပူလြန္တဲ့ေနရာ၊ အေအးလြန္တဲ့ေနရာ၊ မွ်တတဲ့ေနရာ၊ မမွ်တတဲ့ေနရာ ၊ အစာအဟာရေပါမ်ားတဲ့ေနရာ၊ အစာေရစာရွားပါးတဲ့ေနရာ၊ ေရမရွိ ၊ ေရရွိ စတာေတြမ်ဳးိပဲ လူမွာျဖစ္တဲ့ ေ၀ဒနာေတြမ်ဳိးကမၻာႀကီးမွာ ေျပာင္းလဲျဖစ္ပ်က္လ်က္ ရွိေနပါသည္။

ဒီလုိကမၻာႀကီးက ေရာဂါရေအာင္ ဘယ္သူလုပ္တာလဲဆုိယင္ေတာ့ အသိဥာဏ္ရွင္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္ဆုိတဲ့ လူသားေတြကပဲ လုပ္ၾကပါသည္။ သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးလာေအာင္၊ ေလထုထဲမွာ ကာဗြန္ေတြ၊ အဲယားကြန္းမီးသိမ္းဓာတ္ေငြ႔ေတြ၊ ေရထု ေလထုထဲေတြမွာ စည္းကမ္းမဲ့ ပလပ္စတစ္အိပ္စြန္႔ပစ္တာေတြ၊ေရနံယုိဖိတ္မွဳေတြ၊ ဘတၱရီ ပလိပ္ျပားေတြ ျမစ္ေခ်ာင္းကန္ေတြထဲပစ္ခ်တာေတြဟာ တိရစၦာန္သတၱ၀ါေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတာမဟုတ္လုိ႔ယုံၾကည္ပါသည္။

ဒီကမၻာႀကီးေပၚမွာ မွီတင္းေနထုိင္ေနၾကတဲ့ သတၱ၀ါေတြေတြဟာ ရာသီဥတုကုိ အေၾကာင္းအက်ဳိးသဟဲျပဳေနထုိင္ၾကပါတယ္။ လူသားနဲ႔ႏွဳိင္းယွဥ္ရင္ အသိဥာဏ္မဲ့ၿပီး သညာသိေလာက္သာရွိတဲ့ တိရစၦာန္ သတၱ၀ါေတြေတာင္မွ ေဂဟေဗဒစနစ္(Ecosystem) အရ ရာသီအလုိက္ အပြင့္၊ အသီး၊ အမဲွ႔ အေစ့ေတြကုိ ကုိက္ခ်ီစားေသာက္ႀကၿပီး သစ္ပင္ဇီ၀မ်ဳိး ပြားမ်ားလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနၾကပါတယ္။

က်ေနာ္တုိ႔လုိ အသိဥာဏ္ရွိပါတယ္ဆုိတဲ့ လူသားေတြအဖုိ႔ သူတုိ႔ကေလးေတြေလာက္ေတာင္ သစ္ပင္သစ္ေတာ့ေတြကုိ ေစာက္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းသင့္ၾကပါသည္။ ပင္လယ္ကမ္းရုိးတမ္းရွိ သႏၱာေက်ာက္တန္း( Coal Reefs) ေတြကုိ မပ်က္စီးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့ ပင္လယ္ဂဏန္း (Crab Condos)ဆုိတာေတြရွိတယ္လုိ႔ ဖတ္ဖူးခဲ့ပါတယ္။ ပင္လယ္ေရကကမ္းေျခကုိ ဒီေရတုိက္စားျခင္းဒဏ္ကုိ ခံႏုိင္ရည္ရွိတဲ့ ေနာက္အပင္တစ္မ်ဳိးကေတာ့လမုပင္လုိ႔လဲ မွတ္သားခဲ့ဖူးပါတယ္။

အခ်ဳိ႕ေသာငွက္မ်ဳိးမ်ားၾကေတာ့ သစ္ေစ့ သစ္သီးမ်ားကုိ စားေသာက္၊ကုိက္ခ်ီပ်ံသန္းတတ္ၾကပါသည္။ မုိင္ေထာင္ခ်ီခရီးကုိ ပါတ္စပုိစ္မပါ၊ ခ်က္ပြဳိင့္မရွိ ျပန္သန္းၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လုိ႔ ကုိယ့္ဘာသာကုိယ္ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ၿပီး အက်ဥ္းခ်မထားခဲ့ၾကေပ။ ဒါေၾကာင့္လဲ သစ္ပင္ဇီ၀မ်ဳိးျပန္ပြားတာကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ပါတယ္။

အဘိဓမၼာမွာေတာ့ နာမ္ဇီ၀ိတရွိသလုိ ရုပ္ဇီ၀ိတ( Bio Chemical )ဆုိတာရွိၾကပါသည္။ လူေတြရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ထဲမွာလဲ ဇီ၀ရုပ္တု႔ံျပန္တုန္ခါျခင္း(Bio Chemical reaction/ Bio Chemical vibration) ဆုိတာရွိပါတယ္။ ဒီလုိ ခႏၶာကုိယ္တြင္းဇီ၀ရုပ္မ်ားသည္ စိတ္ အတက္အက်ျဖစ္ျခင္း၊ အာရုံမ်ားေၾကာင့္ ျဖဴစင္ ညစ္ႏြမ္းျခင္းနဲ႔လည္း သက္ဆုိင္လ်က္ရွိေပသည္။ ကံေၾကာင့္ ရုပ္ဇီ၀ိတျဖစ္ရသည္ဟု ဆုိပါသည္။
“စိတ္ပ်ဳိလွ်င္ကုိယ္ႏု” ျမန္မာစကားပုံအတုိင္းပင္ စိတ္ကလည္း ရုပ္ဓာတ္ကုိ အားေပးေၾကာင္း သိလာရပါသည္။ အျပင္ဥတုဇရုပ္ေၾကာင့္ အတြင္းဥတုဇရုပ္အခ်င္းအခ်င္းျဖစ္ေစ ၊ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္အခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေစ၊ နာမ္-နာမ္ အခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေစ ဆက္စပ္ကာ အေၾကာင္းအက်ဳိး(စကၠ/cyclin) လည္ပတ္လ်က္ ရွိေနေတာ့သည္တကား။

ထုိေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶက ေအာက္ပါအတုိင္းမိန္႔ဆိုတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

ေယ ဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ၊ ေတသံ ေဟတုံ တထာဂေတာ အာဟ ။
ေတသဥၥ ေယာ နိေရာေဓာ ၊ ဧ၀ံ ၀ါဒီ မဟာသမေဏာ ။

“အက်ဳိးတရားအားလုံးဟာ အေၾကာင္းတရားနဲ႔ ကင္း၍ ျဖစ္ရုိးထုံးစံမရွိေခ်။ အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ဳိးတုိ႔သည္ တစ္ခုႏွင့္ခုတည္မွီ၍ လည္ပတ္ေနၾကရသည္။ အေၾကာင္းတရားခ်ဳပ္လ်င္ အက်ဳိးတရားလည္းခ်ဳပ္ေလေတာ့သည္”ဟု ငါဘုရားေဟာေတာ္မူ၏။
(ခုဒၵကနိကာယ္၊ အပါဒါနပါဠိ၊ ဗုဒၶ၀ဂ္ ၊ ဂါထာ အမွတ္၊၂၈၆ )


မွတ္ခ်က္။ ။ဤေဖာ္ျပပါေဆာင္းပါးႏွစ္ပုဒ္သည္ ၂၀၀၉၊ ဒီဇင္ဘာလ၊ ကုိပင္ေဟဂင္တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ သဘာ၀ပတ္၀င္က်င္ညီးလာခံ က်င္းပေနဆဲကာလက ေရးေနသည့္ အေတြးစာစုမ်ားကုိ ယခုမွ အနားသတ္ ပုိစ္တင္လုိက္ရပါသတည္း။