Friday, January 8, 2010

အနာဂတ္ခရီး မေရရာလွတဲ့ ပစိဖိတ္ကြ်န္းႏုိင္ငံေတြထဲက ခရစ္ဘတီဘ၀




မီတာ ၂၀ ေလာက္အကြာေ၀းမွာ ပင္လယ္လွဳိင္းေအာက္ ျမဳပ္က်န္ခဲ့တဲ့ တခ်ိန္တုန္းကအိမ္ေနရာေဟာင္းကုိ စိတ္မွန္းနဲ႔ ကန္းေျခေပၚကေနရပ္လ်က္ လက္ညွဳိးညြန္ကာ ေျပာျပေနပါတယ္။ သူကေတာ့ဒီကြ်န္းေပၚမွာေမြးတဲ့ ဒီကြ်န္းသားတစ္ေယာက္ပါ။

ပင္လယ္ဒီေရေတြနဲအတူ ကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္ တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေရစီးကမ္းျပဳိလာတဲ့အတြက္ သူ႕အိမ္က ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္းေလာက္မွာပဲ သုံးႀကိမ္းတုိင္တုိင္ တစ္ျဖည္းျဖည္း ဒီေရလြတ္ရာဘက္သုိ႔ ေျပာင္းေရြ႕လာခဲ့ရၿပီ။
အခုလက္ရွိေျပာင္းေရြ႕လာတဲ့ အိမ္အသစ္ကလဲ ေရွ႕ဆက္ ဘယ္ေလာက္တာရွည္ေနရအုံးမလဲဆုိတာ ပင္လယ္ဒီေရကာထားတဲ့တံတုိင္းေလး ခံႏုိင္ရည္ဘက္ေလာက္ရွိမလဲဆုိတာရဲ႕အေပၚမွာပဲ မူတည္ေနပါတယ္လုိ႔ သူက က်ေနာ့္ အေမးကုိ ေျဖဆုိခဲ့ပါတယ္။
ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ျခင္းသဘာ၀ေဘးကုိအန္တုေနၾကရတဲ့ကမ္းရုိတန္းအနိမ့္ပုိင္းေဒသမ်ားႏွင့္ ကြ်န္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾကသူ သဘာ၀ေဘးဒုကၡသည္ သန္းမ်ားစြားအနက္ သူလဲ တစ္ေယာက္အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။
ဆင္းရဲတဲ့ႏုိင္ငံေတြြျဖစ္ရေလေလ ပ်က္စီးဆုံးရွဳံးမွဳေဘးေတြကုိခံရတာ ပုိမ်ားေလေလပါပဲ။ ဆုံးရွဳံးမွဳေတြမ်ားခဲ့ၾကသလုိ ေနာက္ေနာင္လဲ ရာသီဥတုေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီဆုံးရွဳံမွဳက ဆက္ၿပီး ရွိေနအုံးမွာပါပဲ။

ကရစ္ဘတီကြ်န္းအတြက္ေတာ့ ပင္လယ္ေရ အျမင့္ဆုံး စုိးရိမ္ေရမွတ္ ေလးမီတာအထက္ေက်ာ္လြန္လုိ႔ေတာ့ရမယ္မထင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကြ်န္းသူကြ်န္းသားအာလုံးနီးပါး
ေလာက္က(ပင္လယ္ေရျပင္မ်က္ႏွာအထက္)ပင္လယ္ကမ္းေျခနဲ႔တစ္ကီလုိမီတာအတြင္းမွာေနထုိင္ေနၾကလုိ႔ပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ့ႀကီးပူေႏြးလာျခင္းကြန္ရက္တြင္းက လက္ငင္း ဒိ႒ အဆုိး၀ါးဆုံး၊အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳအရွိဆုံးႏွင့္အႏၱရာယ္အက်ေရာက္ႏိုင္ဆုံးအဆင့္မွာ ဒီကြ်န္းႏုိင္ငံေလးက က်ေရာက္္လုိ႔ေနပါၿပီ။ဒီကြ်န္းရဲ႕အနာဂတ္ဘ၀က အနာဂတ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိေသးသလားလုိ႔ ေမးဖုိ႔ေတာင္လုိမယ္မထင္ပါဘူး။

သဘာ၀ေဘဒဏ္ကာကြယ္ေလွ်ာ့ခ်ေရး ယူအင္ဒီပီအရာရွိ ကရမ္ဘားနက္ကေတာ့ ၂၁၀၀ ခုႏွစ္အေရာက္မွာ ပင္လယ္ေရျပင္မ်က္ႏွာက တစ္မီတာေက်ာ္ေလာက္တက္ဖုိ႔အလားအလာေနၿပီး ေျမျပန္႔ေနတဲ့ ကရစ္ဘီလုိမ်ဳိး ကြ်န္းေတြအတြက္ေတာ့ ပင္လယ္ဒီေရေတြက ကုန္းတြင္းပုိင္းသုိ႔ ခန္ျမန္ျမန္ေရာက္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ခုိင္မာတဲ့သုေသနျပဳခ်က္ေတြအရသိရတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ ကုိပင္ေဟဂင္မွာရာသီဥတေျပာင္းလဲျခင္းအေၾကာင္းေဆြးေႏြးလာတဲ့အခါက်ယင္
ဖိစိဖိတ္သမုဒၵရာပင္လယ္ေရျပင္အနိမ့္ပုိင္းမွာရွိၾကတဲ့ သႏၱာေက်ာက္တန္းကြ်န္းစုႏုိင္ငံေပါင္း (၃၃) ႏုိင္ငံဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ဆက္သြယ္မွဳဧရိယာျပင္ပဖက္ကုိ အပုိ႔ခံ ထားရတယ္။
ကရဘီကြ်န္းအပါအ၀င္ အျခားအလားတူ ဆင္းရဲတဲ့ ကြ်န္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ကမ္းေျခနိမ့္ေဒသမ်ားရွိ ႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံံသားမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ရန္ပုံေငြ၊ ကာကြယ္အခန္းခ႑ဆုိတဲ့ ကမၻာ့ေရးရာမ်ားအနက္ ထိပ္တန္းစာရင္းမွာ ထည့္ထားရုံသက္သက္မဟုတ္ဘဲ စာရင္းအတုိင္းလိုက္နာေဆာက္ရြက္ဖုိ႔ လဲလုိအပ္ပါတယ္ လုိ႔ထည့္ေဆြးေႏြးသြားဖုိ႔ရွိတယ္။

ကြ်န္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲကေတာ့ ဒီလုိေျပာပါတယ္။ စီးပြားေရးမက္လုံးနဲ႔ေတြအတူ ဖန္လုံအိမ္ဓာတ္ေငြ႔ထုတ္လြတ္မွဳေလ်ာ့ခ်ေရးကုိဦးေဆာင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံတကာအဖဲြ႕ကုိ ကုိးကားၿပီး ကာဘြန္ပြားတုိးေစတဲ့ကုန္သြယ္ေရးမ်ဳိးက က်ေနာ္တုိ႔လုိ သဘာ၀ေဘးဒုကၡသည္းေတြအတြက္ အက်ဳိးတစ္စုံတစ္ရာ ျဖစ္ထြန္းေစမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒုကၡက်ေရာက္ေနတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔လုိလူေတြေရာ၊ ဒုကၡေရာက္လာမယ့္ ေနာက္ထပ္ဒုကၡသည္ေတြေရာ ေထာက္ပံေရးေတြ အေရးေပၚလုိအပ္ေနပါၿပီ။ ဒါဟာတကယ့္ကုိ အေလးအနက္ထားရမယ့္ အေျခေနတရပ္ပါပဲ။
က်ေနာ္တုိ႔ အစုိးရအေနနဲ႔လည္း အနာဂတ္အတြက္ ျပန္လည္အေျခခ်ေနထိုုင္ဖုိ႔ ကမၻာသစ္ကုိ ထာ၀စဥ္ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနပါတယ္“တဲ့ ။ ( www.undp.org )မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)

ဒီေဆာင္းပါးကေျပာတဲ့သခၤန္းစာကေတာ့
ဒီကြ်န္းႏုိင္ငံေလးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ သြားေရာက္ကူညီေပးလုိ႔ရနဳိင္မယ့္အခြင့္အလမ္းမ်ဳိးရရွိဖုိ႔ေတာ့ လြယ္ကူမယ္မထင္ပါဘူး။ သူတုိ႔ အတြက္ ေျမအသစ္တစ္ေနရာေပးဖုိ႔လည္း မခ်မ္းသာပါဘူး။ သုိ႔ေပမယ္လည္း
ဗုဒၶရဲ႕ အေၾကာင္းအက်ိဳးနိယာမသေဘာတရားအရျဖစ္ေစ၊
ဥတုနိယာမအရျဖစ္ေစ၊
ေဂဟေဗဒစနစ္(Ecosystem)အရျဖစ္ေစ၊

အဘိဓမၼာဆရာက ဒီလုိေျပာပါတယ္။
သီတုေဏွာတုသမညတာ ေတေဇာဓာတု ဌိတိပၸတၱာ၀ ဥတုသမု႒ာနရူပံ အဇၥ်တၱဥၥ ဗဟိဒၶါ စ ယထာရဟံ သမု႒ာေပတိ။ (အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ၊ ရူပပသမု႒ာနက႑၊)
ဆုိလုိခ်က္။ ။
မူလဓာတ္ႀကီးေလးပါးထဲက အပူလွဳိင္း၊အေအးလွဳိင္းကုိ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ေတေဇာဓာတ္ ျဖစ္တည္မွဳကုိ ထိန္ညွိေပးထားႏုိင္မွာသာ သက္ရွိေတြမွာေရာ သက္မဲ့ေတြမွာပါ ဥတုနိယာမအရ အေၾကာင္းအက်ဳိးအားေလ်ာ္စြာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာ့တဘက္ျခမ္းက လိပ္ျပာတစ္ေကာင္ရဲ႕ ေတာင္ပံခတ္သံဟာ အျခားကမၻာ့တဘက္ျခမ္းမွာ အိမ္ေမာက်ေနတဲ့ အိမ္ေျမွာင္တစ္ေကာင္ကုိ လန္႔ႏုိးေစခဲ့ၿပီ။ မကၠစီကုိႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ နွာေခ်သံေတြဟာ အာရွတုိက္ကလူေတြကုိ ေဆးရုံေရာက္ေစခဲ့ၿပီ(H1N1:D)။ အေလာင္းေတာ္ရဲ႕ဒီပကၤရာေျခေတာ္ရင္းမွာ ၀ပ္စဥ္းလုိက္ျခင္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း၂၆၀၀ ခန္႔ကဓမၼစၾကာတရားသံေတြကုိ ျမည္ဟိန္းေစခဲ့ၿပီ။

ဒါေၾကာင့္မုိ႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ကာဗြန္ေတြေလ်ာ့သုံးေပးးျခင္း၊ ေတာေတာင္ေတြကုိ ျပန္လည္စုိက္ပ်ဳိးေပးျခင္း၊ ေတာျပဳန္းတီးမွဳေဘးမွကာကြယ္ေပးဖုိ႔ ပညာေပးျခင္းျခင္း အေၾကာင္းေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးကျပန္လည္က်န္းမာရွင္သန္လာႏုိင္မယ့္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳကုိ ေပးစြမ္းႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနမိပါတယ္။ ။

No comments:

Post a Comment